Γάτα του Αιγαίου

Γάτα του Αιγαίου:
Η Αρχόντισσα των Κυκλάδων

Η Γάτα του Αιγαίου είναι η περίφημη γάτα που όλοι μας έχουμε θαυμάσει στα ελληνικά νησιά συνήθως πάνω σε ασβεστωμένα πεζούλια και κυκλαδίτικες στέγες. Πατρίδα της είναι οι Κυκλάδες. Η γάτα του Αιγαίου εντοπίστηκε την δεκαετία του 1990 από τον τότε πρόεδρο του Ελληνικού Ομίλου Γάτας, Αντώνη Κασταμονίτη, βιολόγο και ειδικό στα αιλουροειδή.

Είναι η μοναδική αυτόχθονη φυλή γάτας. Υπολογίζεται ότι η γάτα του Αιγαίου υπάρχει εδώ και τουλάχιστον 250 χρόνια στην Ελλάδα. Σήμερα την συναντάμε σε όλη την ελληνική επικράτεια.

Το χαρακτηριστικό που κάνει την διαφορά στην Γάτα του Αιγαίου είναι ότι είναι πολύ ανθεκτική σε ότι αφορά την υγεία της. Η γάτα του Αιγαίου είναι δυνατή και ανεξάρτητη έχοντας ζήσει αμέτρητους αιώνες δίπλα σε ακροθαλασσιές. Με πολύ ιδιαίτερο τρίχωμα, που αποκτά μοναδική λάμψη και ζωντάνια κάτω από τον αιγαιοπελαγίτικο ουρανό, η γάτα του Αιγαίου αποτελεί κομμάτι της παράδοσης μας. Αν και ανεξάρτητη είναι συγχρόνως φιλική με τον άνθρωπο αλλά και με τις άλλες γάτες αφού έμαθε να συμβιώνει μαζί τους στο φυσικό της περιβάλλον. Αγαπάει πολύ το ψάρι, μιας και ήταν η βασική της τροφή για αιώνες.

Ανέπτυξε στενή σχέση φιλίας με τους ψαράδες και συχνά την βλέπουμε να τους περιμένει υπομονετικά στην παραλία να επιστρέψουν από το ψάρεμα για να της προσφέρουν ως γεύμα κάποια ψαράκια. Επίσης δεν φοβάται το νερό μιας και έχει ζήσει για αιώνες στο νησιώτικο χώρο. Είναι πολύ κοινωνική και υπόδειγμα μητέρας.

Γάτα μεσαίου μεγέθους, αθλητική, δυνατή και μυώδης αλλά χωρίς να δείχνει βαριά ή παχύσαρκη. Το σώμα της είναι κάπως μακρύ, έχει δυνατά πόδια, μεσαίου μεγέθους, με στρογγυλά πέλματα. Η ουρά της είναι μεσαίου μήκους, ευθύγραμμη χωρίς καμπύλες ή κόμπους στο τελευταίο τμήμα της. Το κεφάλι της είναι πλατύ, μεσαίου μεγέθους, τα αυτιά της είναι πλατιά στη βάση με ελαφρώς στρογγυλεμένες άκρες και καλύπτονται από τρίχες.

Έχει μεσαίου μήκους μύτη και στρογγυλά, ελαφρώς σχιστά μάτια σε πράσινη απόχρωση.Το μήκος της τρίχας είναι μεσαίο και γι’αυτό ανήκει στην κατηγορία των ημιμακρύτριχων χωρίς μάλλινο υπομανδύα, με μέτριο περιλαίμιο και πλούσια ουρά για να προσαρμόζεται στο τοπικό κλίμα. Τον χειμώνα η πλούσια γούνα της την προστατεύει από το κρύο ενώ το καλοκαίρι που μαδάει, μοιάζει με κοντότριχη και αναγνωρίζεται κυρίως από την ελαφρώς φουντωτή ουρά.

Τα συνηθισμένα της χρώματα είναι το μαύρο, κόκκινο, μπλε, κρεμ με ή χωρίς ραβδώσεις. Όλα τα χρώματα της γούνας είναι πιθανό να συναντηθούν σε μια Γάτα του Αιγαίου. Έτσι οι γάτες του Αιγαίου ειναι μονόχρωμες, δίχρωμες, τρίχρωμες, ολόλευκες ή και ραβδωτές (brown tabby, silver tabby) με όλα τα πιθανά μοτίβα ραβδώσεων.

Αν όμως μια γάτα παρουσιάζει το χρωματισμό color point (απαλό χρώμα στο σώμα και πιο σκούρο στα άκρα, όπως η παραδοσιακή Γάτα Σιάμ) τότε δεν είναι γνήσια Γάτα Αιγαίου” αλλά πρόσμιξη με κάποια άλλη φυλή.

Το τρίχωμα της, που αποκτά ιδιαίτερη λάμψη και ζωντάνια κάτω από τον αιγαιοπελαγίτικο ουρανό το περιποιείται πολλές ώρες την ημέρα. Από εμάς δεν χρειάζεται ιδιαίτερη φροντίδα εκτός από ένα γρήγορο βούρτσισμα.

Για τις πληροφορίες ευχαριστούμε τον Θεόδωρο Φραγκογιό, ιδρυτή της Λέσχης Γάτας του Αιγαίου.

Η γάτα είναι είναι ένα πολύτιμο ζώο που έχει προσφέρει και εξακολουθεί να προσφέρει ανεκτίμητες υπηρεσίες και μάλιστα στην ύπαιθρο και στα νησιά. Δυστυχώς υποτιμάται και αγνοείται η σημασία της η πολιτισμική, η ιστορία της αλλά και η προσφορά της στη δημόσια υγεία. Έχει μεγάλο ρόλο στην ισορροπία της φυσικής ζωής και όλοι ξέρουμε τι συμβαίνει όταν εκλείπουν οι γάτες από το οικοσύστημα. Ιδιαίτερα οι υπέροχα προικισμένες γάτες των χωριών μας και οι μοναδικές και πολυτάλαντες γάτες του Αιγαίου μας, γάτες φυσικές και ανθεκτικές, με αξιοθαύμαστη υγεία και χαρακτήρα. Πρέπει να αποκτήσουν την αναγνώριση, το σεβασμό και την προστασία που τους αξίζει από την πολιτεία και το κοινό.

Είναι θλιβερό πως η ΠτΔ έχει υιοθετήσει μια τέτοια γάτα, αγνοώντας όμως πιθανότατα, αφού δεν την αναφέρει, την ιδιαιτερότητα, την ελληνική ταυτότητα και την ιστορία της γάτας αυτής. Σε άλλες κοινωνίες τα γηγενή ζώα τιμώνται σαν εθνικοί θησαυροί, αναγνωρίζεται η ιδιαιτερότητα και η ταυτότητα τους. Η Γάτα του Αιγαίου πρέπει να πάψει να είναι ανώνυμη και αμελητέα: ο πληθυσμός τους, υγιέστατος πληθυσμός που προήλθε από φυσική επιλογή, η οποία έχει χαρίσει στην ιδιαίτερη αυτή γάτα έξοχα βιολογικά χαρακτηριστικά και ικανότητες, πρέπει να πάψει να στειρώνεται ανελέητα και να εξοντώνεται αμείλικτα στην πατρίδα τους από άγνοια, έχοντας φτάσει στον κίνδυνο της εξαφάνισης.

Για περισσότερες πληροφορίες και πώς μπορείτε να υιοθετήσετε μια τέτοια υπέροχη ελληνική γάτα, απευθυνθείτε στην Λέσχη Γάτας του Αιγαίου που θα σας ενημερώσει υπεύθυνα και σωστά. Στηρίξτε το έργο τους, προστατέψτε την μοναδική, πανέμορφη και πανάξια ελληνική Γάτα του Αιγαίου, βοηθήστε την να επιβιώσει!

https://www.facebook.com/leschegatastou.aigaiou

Eυχαριστούμε τη Λέσχη Γάτας του Αιγαίου για τις πληροφορίες και τις φωτογραφίες: συγχαίρουμε το έργο, στηρίζουμε το πρόγραμμα διασωστικής αναπαραγωγής της Γάτας του Αιγαίου και είμαστε αμέριστα στο πλευρό της Λέσχης σαν Ο.Μ.Μ.Α, γιατί Αγαπάμε Ελληνικά και σεβόμαστε το δικαίωμα των γηγενών ζώων στην ύπαρξή τους!

Ιστορία της Γάτας στην Ελλάδα

Οι γενετικές έρευνες δείχνουν ότι η οικόσιτη γάτα είναι απόγονος της Αφρικανικής αγριόγατας (Felis sylvestris lybica) που εξημερώθηκε στην περιοχή της νοτιοδυτικής Ασίας / ανατολικής Μεσογείου / εγγύς Ανατολής. Πού όμως ακριβώς;

Η ιστορία της γάτας στον ελλαδικό χώρο είναι πάρα πολύ παλιά. Η ίδια η εξοικείωση της γάτας με τον άνθρωπο είναι πολύ παλιότερη από ότι νομίζαμε – και έχει σημαντικό ελληνικό ίχνος. Μέχρι πρόσφατα, πιστευόταν γενικά ότι η γάτα εισήχθη στην Ελλάδα από την Αίγυπτο, παρότι ήδη από την δεκαετία του 1980 είχαν βρεθεί υπολείμματα σκελετού γάτας στην Χοιροκοιτιά της Κύπρου, σε νεολιθικό οικισμό που χρονολογείται πριν από την έκτη χιλιετία πΚΕ – και πολύ πριν από τις πρώτες ανάλογες ενδείξεις στην Αίγυπτο, οι οποίες είναι μεταγενέστερες (ανάγονται στο 3600 πΚΕ, με τις πρώτες αποδείξεις γύρω στο 2000-1900 πΚΕ). Το 2004 όμως, μια επιστημονική ανακοίνωση για την ανασκαφή στο Σιλουρόκαμπο της Κύπρου που είχε ξεκινήσει το 1997, ανατρέπει οριστικά τα δεδομένα: σε ταφή κοντά στο χωριό Παρεκκλησιά, που χρονολογείται μεταξύ οκτώ και επτά χιλιάδες χρόνια πΚΕ και είναι ο πρώτος κυπριακός οικισμός στην (προ)ιστορία ο οποίος έχει βρεθεί μέχρι στιγμής, ανακαλύφθηκε ολόκληρος ο σκελετός μιας κατοικίδιας γάτας που είχε ταφεί μαζί με τον άνθρωπό της. Επίσης βρέθηκαν και λίθινα γλυπτά σκαλισμένα στο σχήμα κεφαλιού γάτας (βλ. φωτογραφία). Το γεγονός ότι η αγριόγατα δεν είναι ενδημική στο νησί, είναι ισχυρή ένδειξη ότι η γάτα αυτή ήταν κατοικίδιο και μάλλον απόγονος οικόσιτων γατών που έφεραν μαζί τους στην Κύπρο οι πρώτοι κάτοικοί της.

Κατόπιν, συναντούμε γάτα που κυνηγάει πουλιά σε τοιχογραφία της Θήρας (Σαντορίνης) που χρονολογείται από την μέση κυκλαδική περίοδο, πριν από το 1650 πΚΕ. Είναι πολύ πιθανό επομένως οι πρώτες κατοικίδιες γάτες να έφτασαν στο Αιγαίο από την Κύπρο και όχι από την Αίγυπτο. Στην ηπειρωτική Ελλάδα άργησε η γάτα να πάρει τη θέση της οικόσιτης νυφίτσας που οι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν γαλή και βασίζονταν σε αυτήν και στα κουνάβια για την προστασία τους από ποντίκια και αρουραίους. Όταν όμως η γάτα απέδειξε την υπεροχή της στο κυνήγι των τρωκτικών, η γαλή (που ήταν πολύ δυσκολότερο να εξημερωθεί) εγκαταλείφθηκε και αντικαταστάθηκε από κατοικίδιες γάτες. Η εντύπωση ότι οι γάτες είχαν εισαχθεί στον ελλαδικό χώρο από την Αίγυπτο γύρω στην κλασική εποχή και που είναι προφανώς λαθεμένη, οφείλεται στο ότι η γάτα εμφανίζεται στην ελληνική τέχνη γύρω το 500 πΚΕ, αλλά αυτό αγνοεί την πρωτύτερη παρουσία της γάτας στην Κύπρο και το Αιγαίο, καθώς και ότι γάτες εμφανίζονται στα νομίσματα του Ρήγιου και του Τάραντα, ελληνικών αποικιών (από την Εύβοια και τη Σπάρτη) στη ιταλική Μεγάλη Ελλάδα που ανάγονται στον 7ο και 8ο αιώνα πΚΕ αντίστοιχα.

Το 2010, Αιγύπτιοι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τα ερείπια ενός αρχαίου ελληνικού ναού αφιερωμένου στην αιγυπτιακή θεά γάτα Μπαστέτ στην Αλεξάνδρεια (μεταφράζω από άρθρο της 19ης Ιανουαρίου 2010):

“Η αποστολή με επικεφαλής τον Mohamed Abdel Maqsoud, επίτροπο των Αρχαιοτήτων της Κάτω Αιγύπτου, ανακάλυψε τα ερείπια ενός ναού της βασίλισσας Βερενίκης, της συζύγου του βασιλιά Πτολεμαίου Γ’ που κυβέρνησε την Αίγυπτο μεταξύ 246 και 222 π.Χ., στην περιοχή Kom al-Dikka στην Αλεξάνδρεια.

«Τα ερείπια που ανακαλύφθηκαν έχουν ύψος 60 μέτρα και πλάτος 15 μέτρα », δήλωσε ο επικεφαλής αρχαιοτήτων Zahi Hawass. Είπε ότι ο ναός είχε «καταστραφεί κατά τις μεταγενέστερες εποχές, όταν χρησιμοποιήθηκε ως λατομείο, γεγονός που οδήγησε στην εξαφάνιση πολλών από τους λίθους του».

Κατά τις ανασκαφές ανακαλύφθηκαν 600 πτολεμαϊκά αγάλματα, συμπεριλαμβανομένης μιας μεγάλης συλλογής απεικονίσεων της Μπαστέτ, θεάς της προστασίας και της μητρότητας, μαζί με χάλκινα και κεραμικά αγάλματα αιγυπτιακών θεοτήτων όπως ο Αρποκράτης και ο Πταχ.

Ανακαλύφθηκε επίσης η βάση ενός γρανιτένιου αγάλματος ενός ανώτερου αξιωματούχου κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του βασιλιά Πτολεμαίου Δ’ (205-222 π.Χ.), το οποίο πιστεύεται ότι κατασκευάστηκε για να γιορτάσει τη νίκη της Αιγύπτου επί των Ελλήνων κατά τη μάχη της Ραφίας το 217 π.Χ. Σε διάφορες περιοχές της τοποθεσίας βρέθηκαν επίσης πήλινα αγγεία και ρωμαϊκή δεξαμενή νερού.

Η ανακάλυψη στην Κομ αλ-Ντίκα είναι ο πρώτος Πτολεμαϊκός ναός που ανακαλύφθηκε στην Αλεξάνδρεια και είναι αφιερωμένος στη θεά Μπαστέτ, ανέφερε ο Αμπντέλ Μακσούντ. «Φανερώνει ότι η λατρεία της θεάς Μπαστέτ συνεχίστηκε στην Αίγυπτο μετά την παρακμή της αρχαίας Αιγυπτιακής εποχής», είπε επίσης.

Η Πτολεμαϊκή περίοδος σηματοδοτεί την ελληνική κυριαρχία της Αιγύπτου από το 305 π.Χ. μέχρι τη ρωμαϊκή κατάκτηση το 30 π.Χ.

Η Αλεξάνδρεια έγινε η πρωτεύουσα της Πτολεμαϊκής Αιγύπτου και άκμασε ως το κέντρο του ελληνικού πολιτισμού και του εμπορίου”.

Βλέπουμε λοιπόν ότι η σχέση των Ελλήνων με τη γάτα είναι πολύ παλιότερη από ότι νομίζαμε και έχει ιδιαίτερη ιστορική σχέση με το Αιγαίο, πατρίδα της μοναδικής ελληνικής φυλής γάτας.