Η Ο.Μ.Μ.Α είναι αποφασισμένη να υπηρετήσει αυτούς τους στόχους ελπίζοντας στην συνεργασία όλων όσοι αγαπούν αυτούς τους υπέροχους σκύλους, που κάποιοι από αυτούς αναγνωρίστηκαν από τον ΚΟΕ ως Μολοσσοί της Ηπείρου, με ανιδιοτέλεια και πραγματική εκτίμηση για την ιστορία και την προσφορά τους.

Ελληνικός Μολοσσός

(Hellenic Molossus, Molossian dog)

Περιγραφή φυλετικού τύπου

Κατηγορία: Μολοσσοειδής Ορεινού τύπου

Παραδοσιακή Χρησιμότητα: φύλαξη κοπαδιών

Ιστορικά στοιχεία

Διαμορφώθηκε και εξελίχθηκε στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο, εδώ και τρείς περίπου χιλιετίες. Συνδέεται με τον μολοσσικό σκύλο της Ηπείρου αλλά και τους μολοσσοειδείς φύλακες της λοιπής χερσονήσου της Ελλάδας, οι οποίοι συνέδραμαν τον άνθρωπο στο κυνήγι αγριοχοίρων και άλλων μεγάλων θηραμάτων, στην άμυνα έναντι του λύκου και της αρκούδας στα πλαίσια της κτηνοτροφίας, καθώς και στον πόλεμο. Τέτοιοι σκύλοι αναφέρονται σε αρχαία κείμενα συστηματικά εκτρεφόμενοι στην Βόρειο Ελλάδα (Μακεδονία, Θράκη), στη Θεσσαλία (Φερές), στη Νότια Ελλάδα (Αρκαδία, Ταΰγετο) και αλλού. Είναι απόγονος του ομώνυμου αρχαίου σκύλου των Μολοσσών.

Γενική εντύπωση

Μεγαλοπρεπής, επιβλητικός μεγαλόσωμος σκύλος με ισχυρή κεφαλή μεγάλης ευγένειας. Τρίχωμα μέτριου μήκους, με πυκνό διπλό μανδύα. Στιβαρός σκελετός με ανεπτυγμένη μυική μάζα. Ήρεμος, με έντονη αυτοπεποίθηση. Σαφής έκφραση των χαρακτηριστικών φύλου. Εμφάνιση φυσική, λειτουργική, αρχετυπικού και καλοφτιαγμένου μολοσσοειδούς εργασίας χωρίς ακρότητες. Αξιόπιστος, ενστικτωδώς προστατευτικός, χωρίς τάση για περιπλάνηση ή απρόκλητη αγριότητα. Σκληρότατα μαχητικός στα αμυντικά του καθήκοντα.

Έμφυτες Τάσεις συμπεριφοράς

Τυπικά μολοσσοειδής. Άφοβος, αξιοπρεπής, αδιάφθορος. Αδυσώπητος σε πραγματικό κίνδυνο. Ευφυής, εναργής, πιστός, με γερά νεύρα, ικανός για λήψη πρωτοβουλίας. Ενεργεί χωρίς τάσεις πανικού. Σοβαρός, γενναίος, μεγαλόψυχος, ουδέποτε ύπουλος ή νευρωτικός. Πολύ ανεκτικός και τρυφερός με τα παιδιά, στοργικός με τα ζώα του σπιτιού και του κοπαδιού. Έχει μεγάλη αντοχή στις καταπονήσεις και δεν είναι μεμψίμοιρος ούτε φυγόπονος. Ευθύς, αξιόπιστος και τίμιος, με υψηλή αντίληψη, ευστροφία και αίσθηση καθήκοντος. Ικανός, φιλότιμος, ολιγαρκής για το μέγεθός του και πρόθυμος για εργασία σε όλες τις καιρικές συνθήκες. Φύσει αρχηγικός χωρίς να είναι βάναυσος ή εριστικός άνευ λόγου. Συνάπτει ισχυρούς δεσμούς με τους οικείους και το κοπάδι του. Σκληροτράχηλος, υπερήφανος, ανθεκτικός και αφοσιωμένος.

Κεφαλή

Αριστοκρατική και καλοσμιλεμένη. Μεγάλου μεγέθους σε αναλογία με το σώμα, πολύ ισχυρή και ανεπτυγμένη σε όλες τις διαστάσεις χωρίς να είναι χονδροειδής ούτε εκλεπτυσμένη. Κρανίο πλατύ και πολύ βαθύ, ελαφρότατα θολωτό, πεπλατυσμένο στις πλευρές του. Ινιακό οστούν εμφανές. Υπερόφρυα τόξα ανεπτυγμένα, μετωπική αύλακα μεταξύ των ματιών σαφής, σβήνει προοδευτικά και γλυκά προς την κορυφή του κρανίου. Ρινομετωπική μετάβαση αρκετά βαθιά αλλά όχι απότομη ούτε γωνιώδης. Ρύγχος αμβλύ, σχεδόν παραλληλόγραμμο, αρκετά βαθύ και φαρδύ, πανίσχυρο, με πολύ δυνατές καλοανεπτυγένες γνάθους, λίγο πιο κοντό σε μήκος απ’ το κρανίο. Σε πρόσθια όψη το κεφάλι δίνει κωνική εντύπωση. Ο ρινικός κάλαμος είναι ευθύγραμμος ή ελαφρότατα καμπυλόγραμμος στα αρσενικά ιδίως άτομα. Κρανιομετωπικοί άξονες ελαφρά διιστάμενοι (αποκλίνοντες). Ακρορρίνιο μεγάλο, πλατύ, ρουθούνια με καλό, υγιές άνοιγμα. Οφθαλμοί λαμπροί, ευφυείς, σε οβάλ αμυγδαλωτο σχήμα, μέσου μεγέθους, με εναργή, γλυκειά, έξυπνη και σοβαρή έκφραση και χρώμα που τείνει να εναρμονίζεται με τη χρωστική του μανδύα και των βλεννογόνων, σε όλη τη γκάμα του καστανού από το ανοιχτό μέχρι το σκούρο. Τα βλέφαρα εφαρμόζουν καλά και έχουν καλή χρωστική. Σύγκλιση γνάθων ψαλιδόσχημη, ανεκτή αλλά όχι επιθυμητή η λαβιδωτή συνάντηση των κοπτήρων. Δόντια μεγάλα και άρτια, κοπτήρες σε ευθεία διάταξη, μεγάλο και βαθύ άνοιγμα στόματος, σιαγόνες πολύ ισχυρές, πολύ ανεπτυγμένοι κυνόδοντες. Χείλη με χονδρό δέρμα, βαθιά, καλύπτουν την κάτω γνάθο και σχηματίζουν χαλαρή πτυχή στις γωνίες του στόματος. Η χρωστική των βλεννογόνων είναι καλή. Το δέρμα στο κεφάλι είναι ελαφρά χαλαρό, χωρίς να σχηματίζει ρυτίδες στο μέτωπο όταν ο σκύλος είναι ήρεμος, αλλά πέφτει σε διπλό λωγάνιο στο λαιμό. Αυτιά επίπεδα, μετρίως μεγάλα, τριγωνικά, με στρογγυλεμένες άκρες, φύονται περίπου στην προέκταση του ύψους του ματιού και ανασηκώνονται στις έσω άκρες τους ψηλά στην εγρήγορση.

Λαιμός

Πολύ ισχυρός, όχι δυσανάλογα μακρύς, φαρδύς στον αυχένα όπου σχηματίζει ελαφρύ τόξο, κυλινδροκωνικός, μυώδης, με χαλαρό δέρμα στο κάτω μέρος του που σχηματίζει καταλαίμι.

Πρόσθια άκρα

Ογκώδης σκελετός με ισχυρά κόκκαλα καλής ποιότητας και στρογγυλωπής δομής στα άκρα. Ωμοπλάτες μεγάλου μεγέθους και πλατιές, με ισχυρό μυικό σύστημα, κεκλιμένες και καλοδεμένες πάνω στο θώρακα, σχηματίζουν επαρκή γωνία με τους βραχίονες. Οι αγκώνες είναι καλά τοποθετημένοι πάνω στο σώμα και κάτω από τα ακρώμια χωρίς να είναι κολλημένοι προς τα μέσα ούτε γυρισμένοι προς τα έξω. Το κάτω τμήμα του στέρνου φθάνει τους αγκώνες ή ελάχιστα πιο κάτω. Σκέλη καλού μήκους, απόλυτα ίσια, ισχυρά και μυώδη, με ομαλή παράλληλη στάση, σε επαρκή αλλά όχι υπερβολική απόσταση μεταξύ τους ώστε να εξασφαλίζεται λειτουργική ευστάθεια και κίνηση. Δυνατά μετακάρπια που κλίνουν ελαφρότατα και φαρδείς αλλά όχι διεσταλμένοι καρποί. Πέλματα μεγάλα, στρογγυλωπά σε σχήμα, μεγάλου βάθους, με χονδρούς πίλους, ισχυρά, με φαρδιά κυρτά δάκτυλα, δυνατά νύχια και πλατύ, σταθερό πάτημα.

Κορμός

Φαρδύς, βαθύς, με πλατιά ράχη και γοφούς, μεγάλη μυϊκή ανάπτυξη. Θώρακας καλοανεπτυγμένος αλλά όχι βαρελόσχημος, με αρκετά φαρδύ στήθος, μυώδες και σαρκώδες στέρνο και επαρκές προστέρνο. Κάτω περίγραμμα σώματος ελάχιστα ανασυρμένο στη κοιλιακή χώρα αλλά όχι πλαδαρό. Φαρδιά, μυώδης, καλοδεμένη και πανίσχυρη οσφύς που δεν είναι μακριά, κατεβαίνει σε βάθος στα πλάγια του σώματος χωρίς να είναι χαλαρή. Η ισχυρή ράχη σχηματίζει ελαφριά καμπύλη στο πίσω τμήμα της και πάνω από τη νεφρική χώρα. Η κλίση των γοφών είναι ομαλή, προοδευτική και όχι απότομη. Το σώμα καλύπτεται από χονδρό και σχετικά χαλαρό, ελαστικό δέρμα. Οι αναλογίες του σώματος είναι παραλληλόγραμμες, δηλαδή ο σκύλος είναι μακρύτερος από το ύψος στα ακρώμια, αλλά όχι υπερβολικά: το μήκος του προέρχεται κυριότατα από την επαρκή έκταση του θώρακα και σε πολύ μικρότερο βαθμό από το μήκος της οσφύος.

Πίσω άκρα

Εξαιρετικά φαρδιά και μυώδη, με πολύ φαρδείς και πλατείς μηρούς και πολύ ανεπτυγμένη μυική μάζα. Επαρκείς αλλά όχι υπερβολικές γωνιώσεις, σε αρμονία με τις πρόσθιες. Τα νώτα (μπατζάκια) είναι καλυμμένα από πολύ πυκνό τρίχωμα λίγο μακρύτερο από ότι στο σώμα. Ισχυρές, πλατιές, μυώδεις κνήμες με γερά γόνατα, σταθερές επιγονατίδες με άρτια συνάρθρωση. Οι ταρσοί σε πλάγια όψη είναι φαρδείς στην περιοχή της άρθρωσης με την κνήμη και η προεξοχή του οστού της πτέρνας καλά ανεπτυγμένη, με ισχυρούς αχίλλειους τένοντες. Μετατάρσια ισχυρά, χωρίς αποκλίσεις, μπορούν να έχουν μονά ή διπλά ψευδόνυχα. Πέλματα χονδρά, ελαφρώς μικρότερα από τα πρόσθια. Μεγάλη ευστάθεια που προέρχεται από την φαρδιά λεκάνη και την ανάλογη απόσταση μεταξύ των ισχίων που προσδίδει καλό εύρος και παράλληλη στάση στα πίσω πόδια. Τα μήκη του μηριαίου και της κνήμης είναι περίπου ίσα.

Ουρά

Πολύ χονδρή στην έκφυσή της και δυνατή, φύεται σχετικά αλλά όχι υπερβολικά χαμηλά και φέρεται ήρεμα προς τα κάτω στην ανάπαυση. Κατά την κίνηση εκτείνεται προς τα πίσω. Σε φάσεις εγρήγορσης καμπυλώνει προς τα πάνω χωρίς να γυρίζει εντελώς σε κλειστό σφιχτό κύκλο πέφτοντας πάνω στη ράχη. Το άκρο της φθάνει το ακροτάρσιο. Το πυκνό, διπλό, παχύ τρίχωμά της σχηματίζει θύσανο και στην κάτω πλευρά είναι μακρύτερο απ’ ότι του σώματος, αλλά παραμένει κλειστό, χωρίς να ανοίγει σε κρόσσια.

Μανδύας

Πολύ πυκνό, ισχυρό, διπλό, μέτριου μήκους, τραχύ, προστατευτικό, κλειστό και καλής ποιότητας τρίχωμα παντός καιρού με άφθονο υπομανδύα, αποτελείται από χονδρές σκληρές τρίχες σφιχτές πάνω στο σώμα, που μαζί με το υπόστρωμα σχηματίζουν αδιαπέραστη γούνα το χειμώνα στα ορεινά. Κοντό και λείο στο πρόσωπο, τα πτερύγια των αυτιών και τις πρόσθιες επιφάνειες των σκελών, πιο παχύ και μακρύ στην τραχηλιά, τους ώμους, τα νώτα και το κάτω μέρος της ουράς.

Χρώματα

Συνήθως καστανό – κανελλί, υπόξανθο, κοκκινωπό / πυρόξανθο, φαιοκάστανο ή καστανόμαυρο, ραβδωτό, μαύρο, λυκόχρωμο, υπόλευκο, με μάσκα ή χωρίς, ή με αποχρώσεις, ή μαύρο-καστανό με εντοπισμένες κηλιδες στα συνήθη σημεία, ή τρίχρωμο, ή “παρδαλό” (ασπρουδερό με μπαλώματα). Ισχυρή χρωστική. Τα μάτια δεν πρέπει να είναι γαλανά ή άχρωμα. Άτομα που παρουσιάζουν αλφισμό (αποχρωματισμός, λευκοπάθεια) αποκλείονται από την αναπαραγωγή.

Κίνηση

Αρμονική, βιοεργονομική, ελαστική, ρέουσα, χωρίς εμφανή προσπάθεια, τυπική του εργασιακού ορεινού ρόλου της φυλής. Αποτελεσματική κάλυψη εδάφους χωρίς σπατάλη ενέργειας και διασταύρωση σκελών. Άνετη, ελεύθερη και ρυθμική έκταση, ευστάθεια και σταθερή μετάδοση κινητικής ενέργειας μέσω της ράχης χωρίς χαλαρότητα ή περιδίνηση.

Ο πλαγιοσυντονισμός είναι ανεκτός σε χαμηλή ταχύτητα. Όταν η ταχύτητα αυξάνεται ο διασκελισμός είναι τροχαστικός, η κεφαλή χαμηλώνει και τα πέλματα κατευθύνονται προς το κέντρο βάρους με τα σκέλη να σχηματίζουν ευθεία. Οι ταρσοί παραμένουν παράλληλοι και δεν εφάπτονται. Τα πίσω πόδια πατούν στο έδαφος εκεί όπου πάτησαν τα εμπρός χωρίς υπερέκταση. Κρίσιμη για την απορρόφηση των κραδασμών είναι η καλή συνδεσμολογία, αρθρώσεις και άρτια δομή των άκρων. Βαρύνουσα σημασία πρέπει να δίνεται στην μυική διάπλαση και την άριστη φυσική κατάσταση. Ο σκύλος πρέπει να είναι ευέλικτος και ευκίνητος παρά το μέγεθος και τον όγκο του.

Μεγέθη

Ύψος: αρσενικοί από 68 εκ και άνω στο ακρώμιο. Ανοχή – 2 εκ.

Θηλυκές από 64 και άνω στο ακρώμιο. Ανοχή – 2 εκ.

Βάρος: ανάλογα με το μέγεθος, χωρίς πλαδαρότητα

Αρτιότητα

Οι αρσενικοί πρέπει να έχουν δύο όρχεις που έχουν κατέλθει πλήρως μέσα στο όσχεο.

Ελαττώματα

Κάθε απομάκρυνση από την παραπάνω φαινοτυπική περιγραφή αποτελεί ατέλεια που πρέπει να χαρακτηρίζεται ανάλογα με την σοβαρότητα της και να αντιμετωπίζεται με κατάλληλα βελτιωτική αναπαραγωγική διαχείριση των συζεύξεων μεταξύ ταιριαστών ατόμων. Τα πλέον σοβαρά ελαττώματα αφορούν το χαρακτήρα, την τυπική συμπεριφορά και την λειτουργική βιοεργονομία. Η απόκλιση από την μεσόμορφη δομή ορεινού τύπου φύλακα κοπαδιών και τάση προς τον βαρύ βραχυκεφαλικό τύπο μπουλ ή μάστιφ είναι ανεπιθύμητη. Το ζητούμενο είναι ένας σκύλος με αρμονική κατασκευή και μέτρο που μπορεί να εκπληρώνει τα παραδοσιακά του καθήκοντα αποτελεσματικά στο ορεινό κλίμα και το υπαίθριο περιβάλλον της Ελλάδας.

Μαρία Γκινάλα

Αύγουστος 2003

Αναθεωρήθηκε: Οκτώβριος 2022

Εικονγράφηση: Μαρία Γκινάλα