Μουστακάτο
Σκληρότριχοι η συρματοειδούς τριχώματος ποιμενικοί έχουν εντοπισθεί σε διάφορα σημεία της Ελλάδος. Δεν είναι ξεκάθαρο εάν πρόκειται περί σκληρότριχων ποιμενικών φυλάκων κοπαδιών ορεινού τύπου με μορφολογία Ελληνικού Ποιμενικού, η σκληρότριχων ποιμενικών συγκέντρωσης κοπαδιών μεγάλου μεγέθους, ένας ενδιάμεσος τύπος η δύο διαφορετικοί τύποι που συνυπάρχουν ή έχουν συνυπάρξει στο πρόσφατο παρελθόν.
Σκληρότριχα δείγματα Ελληνικού Ποιμενικού έχουν παρατηρηθεί να συνυπάρχουν σε κοπάδια με κλασσικούς Ε.Π. σε τρεις περιπτώσεις.
Φωτογραφία Μουστακάτου παρουσιάζει τύπο πλησιέστερα στον Ε.Π. παρά σε έναν μεγάλου μεγέθους “Γκριφόν” συγκέντρωσης κοπαδιών. Ορισμένοι ποιμένες έχουν παραδοσιακά εκθρέψει επιλεκτικά τον τύπο του Μουστακάτου σε περιοχές του ‘Ορους Βίτσι. Το Μουστακάτα από τα Περιβολάκια Μαγνησίας αναφέρονται ώς περισσότερο ποιμενικοί συγκέντρωσης κοπαδιών με μειωμένο ένστικτο προστασίας. Τα Μουστακάτα και από τις δύο περιοχές περιγράφονται ως του ιδίου τύπου από τον κ. Ψαρά που έχει ιδίαν γνώση μόνον των δειγμάτων του Βιτσίου, ενώ γνωρίζει το Περιβολιώτικο μόνο από φωτογραφία ενός δείγματος. Οι κάτοικοι των Περιβολιώτικων μετακινούνται μεταξύ της Βάλια Κάλντα και Μαγνησίας, επομένως τα “Μουστακάτα” των δύο περιοχών πρέπει να έχουν κοινή καταγωγή.
Σκληρότριχοι-μακρύτριχοι ποιμενικοί συγκέντρωσης κοπαδιών, ποικίλων μεγεθών, έχουν πιστοποιηθεί σε διάφορες περιοχές της Ελλάδος. Η μορφολογία τους είναι αυτή των κλασσικών ποιμενικών Γρύφων της Ευρωπαικής οικογένειας αλλά δεν αποτελούν πλέον σκύλους εργασίας.
Εχουν μεταφερθεί στις πόλεις κυρίως ως ζώα συντροφιάς με περιορισμένα καθήκοντα φύλαξης. Δύο δείγματα μεσαίου μεγέθους του τύπου αυτού αναφέρονται ως σκύλοι εργασίας σε κοπάδι της Ανατολικής Αττικής. 1971. Επομένως υπάρχουν πληροφορίες που συνδέουν τους τύπους Γρύφους ως σκύλους εργασίας στην Ελληνική ύπαιθρο και σε χρονικές στιγμές όπου η εισαγωγή ανάλογων ξενων φυλών ήταν εξαιρετικά απίθανη, περιορισμένη η ανύπαρκτη. Ο τύπος (μεσαίο και μεγάλο μέγεθος) έχει αναφερθεί και από την Πελοπόννησο από τοπικές πηγές, ιδιαίτερα στην περιοχή Λακωνίας/Σπάρτης, ως κοινός στο πρόσφατο παρελθόν, αλλά όχι πλέον. Επίσης Ρωσικές πηγές πρόσφατα συμπεριέλαβαν τον “Σπαρτιάτη” στην ίδια κατηγορία σκληρότριχων σκύλων όπως ο Ποιμενικός Νοτίου Ρωσίας, Πολωνικός Νιζίννυ, κλπ.
Ελληνικοί Άνουροι Ποιμενικοί έχουν αναφερθεί ως σκύλοι εργασίας στην βόρειο Ελλάδα από την δυτική ακτή έως τον Έβρο, βορειο-ανατολικά. Η μορφολογία τους είναι αυτή ενός μικρότερου Ε.Π. η ενός ακαλλιέργητου Μπόρντερ Κόλλι. Ο κυρίως ρόλος τους έιναι να συγκεντρώνουν το κοπάδι. Ξένη πηγή με πρόσβαση στην Ελλάδα αναφέρει ότι σκληρότριχα δείγματα είναι ιδιαίτερα κοινά ανάμεσα στον πληθυσμό τους. Μία ακόμα ένδειξη ότι το γονίδιο σκληρού τριχώματος είναι γηγενές και ότι είναι συνδεδεμένο με συγκεκριμένες εργασιακές ικανότητες.
Γράφει ο Βασίλης Λέκκας