Ομάδα Μελέτης & Μέριμνας για την Αλωπεκίδα και άλλες αυτόχθονες ελληνικές φυλές σκύλων (Ο.Μ.Μ.Α AMKE)
Αριθμός Πρωτοδικείου Αθηνών 310/489731ΑΜ – Ημερομηνία Έναρξης 26/10/2021.
Ταχυδρομική διεύθυνση: Β. Πύρρου 3 Χαλάνδρι, Αθήνα. Τ.Κ. 152-33
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 694 466 8179 (Άκης Βλάχος, Αναπλ. Διαχειριστής)
e-mail: alopekis.greek.dog@gmail.com
Ιστοτόπος: www.Alopekis.gr (υπό κατασκευή)
Facebook: https://tinyurl.com/OMMA-AMKE
Instagram: https://www.instagram.com/alopekisgreekdog/
Youtube: https://tinyurl.com/ALOPEKIS
Προς:
την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Υπουργεία ΥΠΕΣ & ΥΠΑΑΤ συναρμόδια για θέματα βιοποικιλότητας, προστασίας των ζώων και ζωοτεχνίας, προς το Υπουργείο Πολιτισμού και Παιδείας, Διοικητικές Περιφέρειες, Ο.Τ.Α, Δήμους και κοινότητες της χώρας, Κτηνιάτρους και σωματεία αυτών, κτηνιατρικές σχολές, Δασαρχεία, πολιτιστικούς συλλόγους, κυνηγετικούς συλλόγους και ενώσεις, φιλοζωικά σωματεία και ενώσεις, τοπικές εφημερίδες και ΜΜΕ, συναφείς ομάδες και παρεμφερείς σελίδες των κοινωνικών δικτύων και όλους τους ενδιαφερόμενους πολίτες
Αριθμός Πρωτοκόλλου ΕΞ.2, 24/11/2021
Η Ομάδα Μελέτης & Μέριμνας για τις Αλωπεκίδες ιδρύθηκε το 2013 σαν άτυπη ένωση προσώπων στο διαδίκτυο. Ιδρυτικά μέλη ήταν η Μαρία Γκινάλα (Διεθνής κριτής μορφολογίας σκύλων της FCI) η οποία συνέταξε την περιγραφή του γηγενούς αυτού ελληνικού τύπου σκύλων, παρατηρώντας άτομα του πληθυσμού από την δεκαετία του 1980, και ο Δρ. Σπύρος Χλειουνάκης, ο οποίος μαζί με επιστημονική ομάδα του ΑΠΘ και του ΔΠΘ διεξήγαγαν ειδική μελέτη και καταγραφή Αλωπεκίδων από το 2005 έως το 2013, τα συμπεράσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν σε επιστημονικό ζωοτεχνικό συνέδριο και στον τύπο (Εργαστήριο Ανατομίας, Τμήμα Ζωικής Παραγωγής, Α.Τ.E.Ι. Θεσσαλονίκης, Δ/νση Κτηνιατρικής Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Σερρών, Εργαστήριο Ζωοτεχνίας, Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης Δ.Π.Θ.). [1,2]
Η Αλωπεκίδα αναφέρεται στην αρχαία βιβλιογραφία (Αριστοτέλης, Αριστοφάνης, Ξενοφών κ. α.). Ευρήματα και οστά αυτού του τύπου σκύλων έχουν επισημανθεί από την πρώτη νεολιθική εποχή στον ελλαδικό χώρο (προϊστορικοί οικισμοί Ασκηταριού, Διμηνιού, Μακρύγιαλου Πιερίας, Προμαχώνος, Σιταγρών, Σέσκλου κ.α.) και βάσει αυτών έχει συνταχθεί παλαιοζωολογική μελέτη που υποστηρίζει την υπόθεση ιδιαίτερου γεγονότος εξημέρωσης του σκύλου στην περιοχή, μεταξύ 9ης και 7ης χιλιετίας πΚΕ. Πρόκειται επομένως δυνητικά για τον αρχαιότερο τύπο σκύλου της Ευρώπης, ο οποίος εξακολουθεί να υπάρχει και να επιβιώνει στον ελληνικό χώρο με ιστορική συνέχεια και είναι απαράλλακτος επί τουλάχιστον 8,5 χιλιετίες. [3,4]
Η Αλωπεκίδα είναι σήμερα κρίσιμα απειλούμενη με άμεσο κίνδυνο εξαφάνισης: οι σκύλοι αυτοί είναι πρωτόγονοι, τα περισσότερα θηλυκά έρχονται σε οίστρο μόνον άπαξ του έτους και λόγω του μικρού τους μεγέθους γεννούν μικρές τοκετοομάδες (τρία με τέσσερα κουτάβια). Κυρίως ευρίσκονται σε απομακρυσμένες κοινότητες της υπαίθρου, όπου έχουν αποφύγει την επιμειξία με ξένους, εισαχθέντες τύπους σκύλων, λόγω και του μικρού μεγέθους των, και όπου ακόμα διαβιούν παραδοσιακά ημι-ελεύθεροι κάποιες ώρες της ημέρας ως “σκύλοι του χωριού”. Έτσι συλλαμβάνονται ως “αδέσποτα-ημίαιμα” από φιλόζωους και σωματεία που δεν γνωρίζουν την ύπαρξή τους ως ιδιαίτερο αυτόχθονο είδος και υποβάλλονται σε στείρωση, οδηγώντας έτσι αυτό τον προαιώνιο εθνικό θησαυρό, που θα έπρεπε να προστατεύεται, σε κυριολεκτική γενοκτονία, εξόντωση και ολοκληρωτική εξαφάνιση.
Οι Αλωπεκίδες είναι προϊόν φυσικής επιλογής και ως εκ τούτου διατηρούν πλούσια γενετική σύσταση και υψηλή γονιδιακή παραλλακτικότητα, χαρακτηριστικά που έχουν χαθεί από τις μεταγενέστερες φυλές που εκτρέφονται ενδογαμικά σε κλειστή γενετική βάση. Είναι δε ιδιαίτεροι, εξαιρετικά χρήσιμοι σκύλοι εργασίας πολλαπλών καθηκόντων: ο παραδοσιακός τους ρόλος περιλαμβάνει την συνοδεία και καθοδήγηση βοοειδών, την προστασία πουλερικών και κουνελιών από διάφορους θηρευτές (λόγω του μικρού τους μεγέθους, παραδοσιακά οι κάτοικοι των χωριών τοποθετούν Αλωπεκίδες τη νύκτα μέσα στον ορνιθώνα της αυλής ή της αγροικίας) καθώς και την απομάκρυνση μικρών φυσικών εχθρών (ποντίκια, αρουραίοι) και φιδιών. Μας έχει ζητηθεί, από το γενετικό εργαστήριο που έχει συμβάλλει στην χαρτογράφηση του γονιδιώματος του σκύλου στις Η.Π.Α, η μελέτη του DNA των Αλωπεκίδων, ως ιδιαζόντως ενδιαφέροντος και μοναδικού στη Δυτική Ευρώπη αρχαίου πρωτόγονου σκύλου. Καταστατικός μας στόχος είναι η διεξαγωγή εκτεταμένης φυλογενετικής και συγκριτικής μελέτη όλων των γηγενών πληθυσμών σκύλων της χώρας, από Έλληνες επιστήμονες σε ελληνικά εργαστήρια και πανεπιστήμια. Δυστυχώς όμως είναι αδύνατον να διασωθεί η Αλωπεκίδα και άλλες αρχαιότατες γηγενείς φυλές σκύλων λόγω της άγνοιας και των μαζικών στειρώσεων χωρίς διάκριση, ούτε να περισυλλέξουμε και να διαιωνίσουμε τον πληθυσμό τους, ούτε να μελετηθούν επιστημονικά, αν δεν προστατευθούν από την πολιτεία, όπως προστατεύονται οι αυτόχθονες πληθυσμοί άλλων αγροτικών ζώων (Προεδρικό Διάταγμα 434/1995 – ΦΕΚ 248/Α/30-11-1995).
Η Ομάδα Μελέτης & Μέριμνας για τις Αλωπεκίδες και άλλες αυτόχθονες φυλές σκύλων (Ο.Μ.Μ.Α ΑΜΚΕ) ιδρύθηκε επίσημα ως Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία με ειδικευμένο επιμορφωτικό, πολιτιστικό, φιλοζωικό και κυνοφιλικό-κυνοτεχνικό (ζωοτεχνικό) σκοπό ακριβώς για την διατήρηση των γηγενών φυλών σκύλων της Ελλάδας. Συνεργάζεται για την Προστασία & Διάσωση των Αυτοχθόνων Φυλών Αγροτικών & Οικόσιτων Ζωών με το Δίκτυο της ελληνικής Εταιρείας “Αμάλθεια” [5] η οποία είναι ο επίσημος εκπρόσωπος του διεθνούς δικτύου για την προστασία αγροτικών γηγενών ζώων της Ευρώπης “SAVE” (Saveguard Agricultural Varieties in Europe) στην Ελλάδα, με αντικείμενο την προστασία της βιοποικιλότητας. Η Ο.Μ.Μ.Α ΑΜΚΕ συνεργάζεται επίσης με την Πανελλήνια Φιλοζωική Ομοσπονδία (Π.Φ.Ο).
Η Ο.Μ.Μ.Α λειτουργεί ως φορέας ενημέρωσης του κοινού, διάσωσης, μελέτης, καταγραφής και υιοθεσίας ατόμων των αυτόχθονων πληθυσμών σκύλων από εθελοντές της, και την διενέργεια, με την βοήθεια των ειδικών της Επιστημονικής της Επιτροπής (βιολόγων, γενετιστών, κτηνιάτρων, ζωοτεχνών και κυνολόγων), προγράμματος αναπαραγωγής και διατήρησης των γηγενών πληθυσμών οικότυπων σκύλων της Ελλάδας, που όλοι ανεξαιρέτως είναι άμεσα απειλούμενοι, ώστε αυτοί να αποφύγουν τον πολύ άμεσο, κρίσιμο και υπαρκτό κίνδυνο εξαφάνισης. Η επιβίωση των σκύλων αυτών, που είναι τμήμα της ζωντανής εθνικής πολιτισμικής μας κληρονομιάς, και κάποιοι από αυτούς έχουν ιστορία που είναι αρχαιότερη από την Ακρόπολη, τους Δελφούς και την Ολυμπία, είναι υψίστης σημασίας για την προστασία της βιοποικιλότητας (την οποία η Ελλάδα έχει αναλάβει την υποχρέωση να προστατεύει, με την κύρωση της σχετικής Διεθνούς Σύμβασης, που είναι γνωστή και ως σύμβαση του Ρίο, δια του Νόμου 2204/1994 – ΦΕΚ 59/Α/15-4-1994 και τα άρθρα 24 και 28 του Συντάγματος). Είναι επίσης σημαντικότατοι για την επιστημονική έρευνα, τον τουρισμό, την κτηνοτροφία και την οικονομία, ως ιδανικά προσαρμοσμένοι στο ελληνικό περιβάλλον, χρησιμότατοι σκύλοι εργασίας και φύλαξης ελληνικών ζώων παραγωγής. Συμβάλλουν δε τα μέγιστα στην οικολογική και ορθολογική διαχείριση των οικοσυστημάτων, ελαχιστοποιώντας τις απώλειες ζωής των άγριων και προστατευόμενων ειδών που είναι φυσικοί εχθροί των ποιμνίων, σύμφωνα και με τα σχετικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Η Ο.Μ.Μ.Α ιδρύθηκε για να υπηρετήσει την επιβίωση και την προστασία των γενετικών πόρων όλων των γηγενών οικότυπων σκύλων της χώρας, σύμφωνα με το Σύνταγμα της Ελλάδας, την Διεθνή Σύμβαση για την προστασία της βιολογικής ποικιλότητας και το Νόμο 2204 του 1994. (https://www.e-nomothesia.gr/kat-periballon/nomos-2204-1994-phek-59-a-15-4-1994.html?fbclid=IwAR0XCaVZDJGVMvpbUd9uEPMkQEGD93QY02mjwt2k5eyakt_ky0oEsnPRXEs)
Για τους λόγους αυτούς, σκύλοι πιθανώς ανήκοντες σε ελληνικές αυτόχθονες φυλές, ποικιλίες και υπό μελέτη πληθυσμούς που προστατεύονται από τα ανωτέρω, οι οποίοι τυχόν εντοπίζονται ή περισυλλέγονται από ιδιώτες ή άλλους φορείς, δεν πρέπει να στειρώνονται αλλά να γνωστοποιούνται άμεσα στην Ο.Μ.Μ.Α για να εξετάζονται από αυτήν ως προς τον φαινότυπό τους, ώστε να πιστοποιούνται, καταγράφονται, και υιοθετούνται από εθελοντές αναδόχους της οργάνωσης και αν είναι υγιείς να εντάσσονται στο διασωστικό πρόγραμμα αναπαραγωγής και διατήρησης των απειλούμενων γηγενών πληθυσμών. Η ΟΜΜΑ και η “Αμάλθεια” έχουν μέχρι στιγμής καταγράψει περί τους τριάντα ιδιαίτερους αυτόχθονες τύπους σκύλων οι οποίοι χρήζουν περαιτέρω μελέτης, επιτακτικής και άμεσης προστασίας.
Ευελπιστούμε και προσβλέπουμε στην συνεργασία σας για τους ανωτέρω κοινούς στόχους και παραμένουμε στην διάθεσή σας για περαιτέρω ενημέρωση και πληροφορίες,
Με τιμή
Για την Ο.Μ.Μ.Α ΑΜΚΕ
Απόστολος Χριστόπουλος
Διαχειριστής
Άκης Βλάχος
Αν. Διαχειριστής
Μαρία Γκινάλα
Εποπτεία Αναπαραγωγής
Παραπομπές:
1. Χλειουνάκης Σ., Φούντα Α., Βαρούδης Λ., Άμπας Ζ. Ράγκος Α., Συμβολή στη μελέτη της σπάνιας αρχαιοελληνικής φυλής σκύλων «Αλωπεκίς» (μία πρώτη προσέγγιση), Επιστημονική Ανακοίνωση στο 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο Τεχνολογίας Ζωικής Παραγωγής, Θεσσαλονίκη, 8 Φεβρουαρίου 2013.
Συμπεράσματα (απόσπασμα):
– Οι φιλοζωικοί Σύλλογοι με τις μαζικές στειρώσεις σκύλων που κάνουν συλλαμβάνουν και στειρώνουν φαινοτύπους Ελληνικών φυλών, αφαιρώντας πολύτιμο γενετικό υλικό από την τράπεζα της φύσης.
– Ο κίνδυνος εξαφάνισης και των τελευταίων πληθυσμών της φυλής είναι άμεσα υπαρκτός.
– Οι ειδικοί προκειμένου να διαφυλάξουν τους υπάρχοντες ελάχιστους μεμονωμένους πληθυσμούς πρέπει να ενημερώσουν και να υποστηρίξουν την εκτροφή τους, ώστε να αυξηθεί ο αριθμός των καθαρόαιμων ζώων και να διασωθεί η φυλή.
– Να δοθούν κίνητρα για την εκτροφή τους και να διδάσκονται στα σχολεία σε μαθήματα μαζί με τις Ελληνικές φυλές σκύλων και άλλων αγροτικών ζώων, ως παρακαταθήκη εθνικής πολιτιστικής κληρονομιάς.
Πρακτικά 4ου Πανελληνίου Συνεδρίου Τεχνολογίας Ζωικής Παραγωγής (08/02/2013) – 108 Proceedings of the 4th Pan-Hellenic Congress in Technology of Animal Production (08/02/2013) Χλειουνάκης και συνεργ. – Chliounakis et al. https://www.geotee.gr/lnkFiles/20150522023040_4.pdf
2. Αρχαιοελληνική ράτσα σκύλου «ζει και κινδυνεύει» – Εφημερίδα “Το ΒΗΜΑ”:
3. “Σύμφωνα με τη μετρική ανάλυση αρχαιολογικών ευρημάτων κυνιδών (Πίνακας 6), οι αρχαίοι πληθυσμοί σκύλων στη χερσόνησο της Νότιας Βαλκανικής (Koudelka 1885) φαίνεται να αποτελούνταν από μικρά έως μεσαίου μεγέθους ζώα, και οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι στα παλαιότερα στρώματα, αυτοί οι σκύλοι ήταν αρκετά παρόμοιοι με τις σύγχρονες παραλλαγές σκύλων τύπου μικρόσωμου σνάουτσερ ή τεριέ. Τέτοια ζώα αναφέρονται από τις περιοχές: Anza, τις πρώτες φάσεις του Lepenski Vir, Σιταγρούς, Σταυρούπολη, Otzaki, Αράπη Μαγούλα και Λέρνα I (Gejvall 1969: 14; Bökönyi 1976: 332–3; Γιαννούλη 2002, 691). Ωστόσο, από την 3η Πρώιμη Ελλαδική Εποχή, (3200 – 1050 πΚΕ) οι ερευνητές έχουν εντοπίσει τρία διαφορετικά μεγέθη σκύλων και “τουλάχιστον μία (πιθανώς δύο) νέες φυλές σκύλων που, φυσικά, εμφανίζουν συνδυασμούς με τους τύπους που ήταν γνωστοί από νωρίτερα” (Gejvall: 16–8; von den Driesch 1987: 16 · von den Driesch και Boessneck 1990: 145).”
- Παράδεισος, στον ποταμό Νέστο (κοντά στην Καβάλα). Ύστερη Νεολιθική εποχή, 5η χιλιετία ΠΚΕ, ύψος σκύλου μικρότερο των 40 εκ. στο ακρώμιο (μέγεθος σαν σύγχρονο Μπηγκλ).
Πηγή: Larje, R. (1987). Animal bones. In Hellström, P. (ed.), Paradeisos. A Late Neolithic Settlement in Aegean Thrace, Medelhavsmuseet, Memoir 7, Stockholm, pp. 89–118.
- Σιταγροί, πεδιάδα της Δράμας, Μακεδονία, ύστερη Νεολιθική, Χαλκολιθική εποχή, 5200 – 4600 ΠΚΕ – ύψος σκύλου 38 – 39 εκ.
Πηγή: Bökönyi, S. 1986. Faunal Remains, pp. 63–132, in C. Renfrew, M. Gimbutas and E. S. Elster (eds), Excavations at Sitagroi. A prehistoric Village in Northeast Greece, 1.
- Σταυρούπολη Ι & ΙΙ. Πεδιάδα της Θεσσαλονίκης, ύστερη Νεολιθική εποχή (5300-4500 ΠΚΕ) ύψος σκύλων 36-37 εκ.
Πηγή: Yannouli, E. 2002. Ήμερη και άγρια πανίδα από το νεολιθικό οικισμό στη Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης, pp. 683–742, in D.
- Αχίλλειον, Θεσσαλία Ι, 6500-6200 ΠΚΕ – ύψος 37.5 εκ, μικρόσωμοι σκύλοι. Ένας πολύ μικρόσωμος σκύλος (στο μέγεθος σημερινού Ουαλλικού τέρριερ ή Στάφφι) που αντιπροσωπεύει δεύτερο στάδιο εξημέρωσης.
Πηγή: Bökönyi, S. 1989. Fauna, pp. 315–39, in M. Gimbutas, Sh. Winn, D. Shimabuku (eds), Achilleion. A Neolithic Settlement in Thessaly, Greece, 6400–5600 BC. Los Angeles: Monumenta Archaeologica
- Διμήνι, Ανατολική Θεσσαλία, ύστερη νεολιθική εποχή, 5η χιλιετία ΠΚΕ, “μικρό μέγεθος, σκύλοι όπως αυτοί που συναντώνται σήμερα μέσα και γύρω στα ελληνικά χωριά”.
Πηγή: Halstead, P. 1992. Dimini and the “DMP”: Faunal Remains and Animal Exploitation in Late Neolithic Thessaly. ABSA, 29–59
- Γαλατάς, Νοτιο-Ανατολική Πελοπόννησος, Μυκηναϊκή περίοδος Υστεροελλαδική ΙΙΙ, πρώιμη (1190–1130 BC), ύψος 36.2 εκ. Άλλος ένας σκύλος “ακόμη μικρότερος του πρώτου”. Πηγή: Hamilakis, Y. 1996. A Footnote on the Archaeology of Power: Animal Bones from a Mycenaean Chamber Tomb at Galatas, NE Peloponnese. ABSA 91, 153–66.
“Companions from the oldest Times: Dogs in Ancient Greek Literature, Iconography and Osteological Testimony”, Κατερίνα Τρανταλίδου, Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού
- Αλωπεκίδα, Από την Προϊστορία μέχρι σήμερα:
https://greatdanegnosis.wixsite.com/alopekis/from-pelasgians-to-this-day5. Τα Νέα της Αμάλθειας – Αλωπεκίδα (αφιέρωμα):
Σύνδεσμοι:
Η επίσημη σελίδα της Ο.Μ.Μ.Α ΑΜΚΕ στο Facebook: https://www.facebook.com/%CE%9F%CE%9C%CE%9C%CE%91-%CE%91%CE%9C%CE%9A%CE%95-108400778296372
Ο επίσημος ιστοτόπος της Ο.Μ.Μ.Α ΑΜΚΕ : www.alopekis.gr
Προσωρινή ιστοσελίδα για την Αλωπεκίδα: https://greatdanegnosis.wixsite.com/alopekis
Το λήμμα για την Αλωπεκίδα στην Βικιπαίδεια, γραμμένο από την κυνολόγο και ιδρύτρια της Ο.Μ.Μ.Α ΑΜΚΕ, Μαρία Γκινάλα : https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CF%89%CF%80%CE%B5%CE%BA%CE%AF%CF%82
